Cách chơi bài Tổ Tôm với 5 người

Cách chơi tổ tôm với 5 người là cách chơi phổ biến và truyền thống nhất. Theo đó, nhà cái sẽ chia bài thành 5 phần, mỗi phần 20 quân. 20 quân còn lại sẽ được bỏ xuống làm bài lọc. Muốn ù cần đảm bảo có 3 lưng (ba quân yêu) và có thể có ù thông hay ù thiệp hồng.

Cách chơi tổ tôm với 5 người như sau:

• Nhà cái sẽ được đánh trước, sau đó lượt đi theo chiều kim đồng hồ.
• Khi đến lượt mình, người chơi có thể:
  • Đánh ra một quân bài hoặc một tổ hợp bài (như khàn, phu, sảnh,…) có giá trị cao hơn quân bài hoặc tổ hợp bài trước đó. Nếu không có ai đánh ra gì trước đó, người chơi có thể đánh ra bất kỳ quân bài hoặc tổ hợp bài nào.
  • Bỏ qua lượt của mình nếu không có quân bài hoặc tổ hợp bài nào cao hơn được
  • Rút một quân bài từ bài lọc nếu không có ai đánh ra gì trước đó hoặc nếu người chơi trước đã rút bài
  • Hô ù nếu đã có các điều kiện để ù
• Trò chơi sẽ kết thúc khi bài lọc chỉ còn lại 5 quân và không có ai ù trước đó. Các ván sẽ được gộp vào một hội, số điểm sẽ phụ thuộc vào tỷ lệ thuận với số ván ù.

Luật chơi bài Tổ Tôm nên biết

Luật Ù trong bài Tổ Tôm

Để ù trong một ván tổ tôm, người chơi cần phải có các điều kiện sau:

• Có ít nhất 3 lưng (3 quân yêu) trong tay
• Có ít nhất 1 khàn (4 quân giống nhau) trong tay
• Có ít nhất 1 phu (3 quân giống nhau) trong tay
• Có ít nhất 1 sảnh (3 quân liên tiếp cùng hàng) trong tay
• Có ít nhất 1 quân để đánh ra

Ngoài ra, người chơi còn có thể có các loại ù cao hơn như:

• Ù thông: Có 4 khàn trong tay
• Ù thiệp hồng: Có 4 phu trong tay
• Ù kính nhị: Có 2 khàn và 2 phu trong tay
• Ù thập nhị hống: Có 3 khàn và 1 phu trong tay

Khi hô ù, người chơi cần phải thông báo loại ù của mình và cho các người chơi khác xem bài. Nếu không thông báo loại ù hoặc thông báo sai loại ù, người chơi sẽ bị khê khàn (bị trừ điểm).

Quy tắc hô Ù Tổ Tôm

Khi hô ù, người chơi cần tuân theo các quy tắc sau:

• Chỉ được hô ù khi đến lượt mình
• Chỉ được hô ù khi đã đánh ra một quân bài hoặc rút một quân bài từ bài lọc
• Không được hô ù khi bị chặt (bị đánh ra quân bài hoặc tổ hợp bài cao hơn)
• Không được hô ù khi bị phỗng (bị đánh ra quân bài hoặc tổ hợp bài giống nhau)
• Không được hô ù khi bị dậy khàn (bị đánh ra quân bài làm cho khàn của mình thành khàn bất thực)

Các trường hợp được ưu tiên trong Tổ Tôm

Phỗng

Phỗng là trường hợp người chơi đánh ra một quân bài hoặc một tổ hợp bài giống với quân bài hoặc tổ hợp bài trước đó. Khi phỗng, người chơi sẽ được ưu tiên đánh tiếp và không ai có thể chặt hay phỗng lại được.

Dậy Khàn

Dậy khàn là trường hợp người chơi đánh ra một quân bài làm cho khàn của mình thành khàn bất thực (khàn có kèm 2 phu). Khi dậy khàn, người chơi sẽ được ưu tiên đánh tiếp và không ai có thể chặt hay phỗng lại được.

Ù

Ù là trường hợp người chơi đã có các điều kiện để ù và thông báo loại ù của mình. Khi ù, người chơi sẽ kết thúc ván và được tính điểm theo loại ù của mình.

Cách tính điểm ăn tiền chi tiết

Điểm ăn tiền trong tổ tôm sẽ phụ thuộc vào loại ù của người chơi và số ván ù trong một hội. Cách tính điểm ăn tiền như sau:

• Nếu chỉ có một người ù trong một hội, người đó sẽ ăn tiền của tất cả các người chơi còn lại theo loại ù của mình. Ví dụ: Nếu A ù thông, B, C, D không ù, A sẽ ăn tiền của B, C, D theo tỷ lệ thông.
• Nếu có hai người ù trong một hội, hai người đó sẽ ăn tiền của ba người còn lại theo loại ù của mình. Nếu hai người ù cùng loại, hai người đó sẽ không ăn tiền của nhau. Nếu hai người ù khác loại, người có loại ù cao hơn sẽ ăn thêm tiền của người có loại ù thấp hơn. Ví dụ: Nếu A ù thông, B ù thiệp hồng, C, D, E không ù, A sẽ ăn tiền của B, C, D, E theo tỷ lệ thông; B sẽ ăn tiền của C, D, E theo tỷ lệ thiệp hồng.
• Nếu có ba người ù trong một hội, ba người đó sẽ ăn tiền của hai người còn lại theo loại ù của mình. Nếu ba người ù cùng loại, ba người đó sẽ không ăn tiền của nhau.
• Nếu ba người ù khác loại, người có loại ù cao nhất sẽ ăn thêm tiền của hai người có loại ù thấp hơn; người có loại ù trung gian sẽ ăn thêm tiền của người có loại ù thấp nhất; người có lo ại ù thấp nhất sẽ không ăn thêm tiền của ai. Ví dụ: Nếu A ù thông, B ù thiệp hồng, C ù kính nhị, D, E không ù, A sẽ ăn tiền của B, C, D, E theo tỷ lệ thông; B sẽ ăn tiền của C, D, E theo tỷ lệ thiệp hồng; C sẽ ăn tiền của D, E theo tỷ lệ kính nhị.
• Nếu có bốn người ù trong một hội, bốn người đó sẽ ăn tiền của một người còn lại theo loại ù của mình. Nếu bốn người ù cùng loại, bốn người đó sẽ không ăn tiền của nhau.
• Nếu bốn người ù khác loại, người có loại ù cao nhất sẽ ăn thêm tiền của ba người có loại ù thấp hơn; người có loại ù trung gian sẽ ăn thêm tiền của hai người có loại ù thấp hơn; người có loại ù thấp nhất sẽ không ăn thêm tiền của ai. Ví dụ: Nếu A ù thông, B ù thiệp hồng, C ù kính nhị, D ù thập nhị hống, E không ù, A sẽ ăn tiền của B, C, D, E theo tỷ lệ thông; B sẽ ăn tiền của C, D, E theo tỷ lệ thiệp hồng; C sẽ ăn tiền của D, E theo tỷ lệ kính nhị; D sẽ ăn tiền của E theo tỷ lệ thập nhị hống.
• Nếu có năm người ù trong một hội, năm người đó sẽ không ăn tiền của ai cả. Ví dụ: Nếu A ù thông, B ù thiệp hồng, C ù kính nhị, D ù thập nhị hống, E ù khàn bất thực, năm người đó sẽ không ăn tiền của ai cả.

Các quy định cần lưu ý khi chơi bài Tổ Tôm

Khi chơi bài tổ tôm, người chơi cần phải tuân theo các quy định sau:

• Không được xem bài của người khác
• Không được nói gian lận hoặc gây rối
• Không được đổi bài hoặc sửa bài
• Không được đánh quân bài không hợp lệ
• Không được hô ù sai hoặc không hô ù khi có điều kiện
• Không được đánh quân bài khi chưa đến lượt mình
• Không được rút quân bài khi đã có người đánh ra trước đó

Nếu vi phạm các quy định trên, người chơi sẽ bị khê khàn (bị trừ điểm) hoặc bị loại khỏi ván.

Khàn Bất Thực

Khàn bất thực là trường hợp người chơi có một khàn (4 quân giống nhau) kèm theo 2 phu (2 quân giống nhau) trong tay. Khi xếp bài, người chơi phải úp một chén lên trên khàn để biểu thị khàn bất thực. Nếu có quân thứ năm xuất hiện, người chơi sẽ dậy khàn (lật cả chén lên) và được ưu tiên đánh tiếp.

Thiên Khai Bất Thực

Thiên khai bất thực là trường hợp người chơi có một thiên khai (4 quân yêu) kèm theo 2 phu trong tay. Khi xếp bài, người chơi phải úp một chén lên trên thiên khai để biểu thị thiên khai bất thực. Nếu có quân thứ năm xuất hiện, người chơi sẽ dậy thiên khai (lật cả chén lên) và được ưu tiên đánh tiếp.

Các trường hợp không được đánh quân

Có một số trường hợp người chơi không được đánh quân bài ra, mà phải bỏ qua lượt của mình hoặc rút quân từ bài lọc. Đó là:

• Khi không có quân bài hoặc tổ hợp bài nào cao hơn quân bài hoặc tổ hợp bài trước đó
• Khi đã rút quân từ bài lọc và không có quân nào để đánh ra
• Khi đã ù và đã thông báo loại ù của mình

Các trường hợp được ăn quân

Có một số trường hợp người chơi được ăn quân của người chơi khác, nghĩa là lấy quân của người đó vào tay của mình. Đó là:

• Khi có một tổ hợp bài trong tay giống với tổ hợp bài của người chơi trước đó, ví dụ: có 3 lá nhất văn trong tay và người trước đó đánh ra 1 lá nhất văn
• Khi có một tổ hợp bài trong tay cao hơn tổ hợp bài của người chơi trước đó, ví dụ: có 4 lá nhất văn trong tay và người trước đó đánh ra 3 lá nhất văn
• Khi có một tổ hợp bài trong tay giống với tổ hợp bài của người chơi trước đó và cao hơn tổ hợp bài của người chơi trước nữa, ví dụ: có 4 lá nhất văn trong tay và người trước đó đánh ra 3 lá nhất văn, người trước nữa đánh ra 2 lá nhất văn

Cách chờ bài

Chờ bài là cách chơi mà người chơi không đánh ra quân bài hoặc tổ hợp bài của mình, mà chỉ rút quân từ bài lọc hoặc bỏ qua lượt, để chờ cơ hội ù hoặc ăn quân của người khác. Cách chơi này thường được áp dụng khi người chơi đã có nhiều quân yêu hoặc khàn trong tay, và chỉ cần một quân nào đó để ù.

Cách cho cái

Cho cái là cách chơi mà người chơi sẽ đảm nhận vai trò nhà cái, tức là chia bài và đánh trước. Người cho cái sẽ có lợi thế hơn các người chơi khác, nhưng cũng sẽ phải chịu rủi ro cao hơn. Người cho cái sẽ được quyết định theo các cách sau:

• Người cho cái sẽ là người thắng ván trước đó
• Nếu không có ai thắng ván trước đó, người cho cái sẽ là người có điểm cao nhất trong hội
• Nếu không có ai có điểm cao nhất trong hội, người cho cái sẽ là người rút được quân yêu đầu tiên trong bài lọc
• Nếu không có ai rút được quân yêu đầu tiên trong bài lọc, người cho cái sẽ là người rút được quân yêu cao nhất trong bài lọc
• Nếu không có ai rút được quân yêu cao nhất trong bài lọc, người cho cái sẽ là người rút được quân cao nhất trong bài lọc
• Nếu không có ai rút được quân cao nhất trong bài lọc, người cho cái sẽ được xác định theo thứ tự từ trái qua phải

Khi cho cái, người chơi cần phải chia bài công bằng và khéo léo, để tránh gây mất lòng hoặc gây rối với các người chơi khác. Người cho cái cũng cần biết cách đánh bài hợp lý, để tận dụng lợi thế của mình và tránh bị ù hoặc ăn quân bởi các người chơi khác.

Cách tìm ra người cho cái

Người cho cái là người sẽ chia bài và đánh trước trong một ván tổ tôm. Người cho cái sẽ có lợi thế hơn các người chơi khác, nhưng cũng sẽ phải chịu rủi ro cao hơn. Cách tìm ra người cho cái như sau:

• Trước khi bắt đầu một hội mới, người cho cái sẽ được xác định theo thứ tự từ trái qua phải, bắt đầu từ người nào đó được chọn ngẫu nhiên hoặc theo thỏa thuận.
• Sau khi kết thúc một ván, người cho cái sẽ là người thắng ván đó. Nếu không có ai thắng ván đó, người cho cái sẽ là người có điểm cao nhất trong hội. Nếu không có ai có điểm cao nhất trong hội, người cho cái sẽ là người rút được quân yêu đầu tiên trong bài lọc. Nếu không có ai rút được quân yêu đầu tiên trong bài lọc, người cho cái sẽ là người rút được quân yêu cao nhất trong bài lọc. Nếu không có ai rút được quân yêu cao nhất trong bài lọc, người cho cái sẽ là người rút được quân cao nhất trong bài lọc. Nếu không có ai rút được quân cao nhất trong bài lọc, người cho cái sẽ được xác định theo thứ tự từ trái qua phải.
• Sau khi kết thúc một hội, người cho cái sẽ là người thắng hội đó. Nếu không có ai thắng hội đó, người cho cái sẽ là người có điểm cao nhất sau một số hội. Nếu không có ai có điểm cao nhất sau một số hội, người cho cái sẽ được xác định theo thứ tự từ trái qua phải.

Mẹo hay khi chơi bài Tổ Tôm

Để chơi bài tổ tôm hiệu quả và chiến thắng, người chơi cần nắm được một số mẹo hay sau đây:

• Quan sát bài của người khác: Người chơi cần để ý đến các quân bài hoặc tổ hợp bài mà người khác đánh ra, để đoán được bài của họ và tránh cho họ cơ hội ù hoặc ăn quân.
• Chọn lựa quân bài: Người chơi cần biết chọn lựa quân bài để đánh ra, không nên đánh ra những quân bài có giá trị cao hoặc có thể giúp mình ù, mà nên đánh ra những quân bài thừa hoặc không cần thiết.
• Chặt và phỗng hợp lý: Người chơi cần biết chặt và phỗng hợp lý, để ngăn cản người khác ù hoặc ăn quân, và tạo cơ hội cho mình ù hoặc ăn quân. Tuy nhiên, không nên chặt và phỗng quá nhiều, vì sẽ làm loãng bài của mình và dễ bị khê khàn.
• Chờ bài thông minh: Người chơi cần biết chờ bài thông minh, tức là không vội vàng đánh ra quân bài hoặc tổ hợp bài của mình, mà chỉ rút quân từ bài lọc hoặc bỏ qua lượt, để chờ cơ hội ù hoặc ăn quân của người khác. Tuy nhiên, không nên chờ bài quá lâu, vì sẽ làm mất thời gian và dễ bị người khác ù trước.
• Cho cái khôn ngoan: Người chơi cần biết cho cái khôn ngoan, tức là không nên cho cái khi không có điều kiện thuận lợi, mà nên nhường cho người khác cho cái. Khi cho cái, người chơi cũng cần biết chia bài công bằng và đánh bài khéo léo, để tránh gây mất lòng hoặc gây rối.

Kết luận

Tổ tôm là một trò chơi bài dân gian truyền thống và hấp dẫn của Việt Nam. Để chơi được tổ tôm, người chơi cần phải nắm được các quy tắc, cách chơi, cách tính điểm và cách cho cái. Ngoài ra, người chơi cũng cần phải có kỹ năng quan sát, lựa chọn, chặt, phỗng, chờ bài và cho cái khéo léo. Chơi tổ tôm không chỉ giúp người chơi giải trí, mà còn rèn luyện trí nhớ, tư duy và tính toán. Hy vọng bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về cách chơi bài tổ tôm và có những giờ phút thư giãn vui vẻ.