Bạn có biết tổ tôm là gì không? Đây là một trò chơi bài lá cổ xưa của người Việt, có nguồn gốc từ Trung Quốc. Hãy cùng Marfonline.com tìm hiểu về cách chơi, quân bài và mẹo thắng của trò chơi tổ tôm trong bài viết này.
Tổ Tôm là gì?
Tổ tôm, hay còn gọi là tụ tam bài (聚三牌), là một trò chơi bài lá dân gian của người Việt. Trò chơi này thường được chơi vào các dịp lễ, Tết, đặc biệt là trong giới quý tộc và thượng lưu xưa. Tổ tôm được cho là bắt nguồn từ trò chơi Khanhoo của Trung Quốc. Trò chơi này sử dụng một bộ bài gồm 120 lá, có hình vẽ và chữ Hán trên mỗi lá. Bộ bài này được thiết kế lại bởi công ty Pháp Camoin vào thời kỳ thuộc địa, với những hình người mặc trang phục Nhật Bản thời Edo. Có năm người chơi, mỗi người phải rút và đánh bài để tạo ra một bộ 21 lá. Giống như Khanhoo, các phép ghép bài được chia thành các loại nhất định: ba hoặc bốn lá giống nhau, một dãy ba lá cùng hàng, ba lá cùng số nhưng khác hàng. Ngoài ra, còn có các phép ghép đặc biệt như: 1, 2, 3 Văn; 9 Văn, 1 Sách, 1 Vạn; 8 Văn, 2 Sách, 2 Vạn; 7 Văn, 3 Sách, 3 Vạn; Thang Thang, 9 Sách, 9 Vạn; Thang Thang, 9 Sách, Ông lão; Chi Chi, 8 Sách, 9 Vạn.
Cách chơi cơ bản của bài Tổ Tôm
Để chơi tổ tôm, bạn cần có một bộ bài tổ tôm và năm người chơi. Bạn cũng cần có một số tiền để đặt cược. Cách chơi như sau:
- Bước 1: Chọn người chia bài. Người chia bài sẽ xáo trộn các quân bài rồi chia cho mỗi người chơi 20 quân. Người chia bài sẽ giữ lại 20 quân cuối cùng và đặt lên giữa bàn.
- Bước 2: Chọn người đặt cược đầu tiên. Người đặt cược đầu tiên sẽ xem quân bài của mình và quyết định số tiền muốn đặt cược. Người này sẽ nói to số tiền và đặt ra giữa bàn. Các người chơi khác có thể theo hoặc không theo. Nếu không theo, người chơi đó sẽ bỏ bài và không được chơi ván này. Nếu theo, người chơi đó sẽ đặt số tiền bằng với người đặt cược đầu tiên. Nếu tất cả các người chơi khác không theo, người đặt cược đầu tiên sẽ thắng ván này và nhận được số tiền đã đặt cược.
- Bước 3: Chọn người rút bài đầu tiên. Người rút bài đầu tiên sẽ là người ngồi bên phải của người chia bài. Người này sẽ rút một quân bài từ 20 quân bài giữa bàn và xem xét quân bài đó. Nếu quân bài đó có thể ghép với các quân bài trong tay, người chơi sẽ ghép và để ra trước mặt. Nếu không, người chơi sẽ đánh quân bài đó xuống giữa bàn. Sau đó, lượt chơi sẽ chuyển sang người ngồi bên phải của người rút bài đầu tiên.
- Bước 4: Tiếp tục rút và đánh bài. Các người chơi sẽ lần lượt rút và đánh bài theo chiều kim đồng hồ. Khi rút bài, người chơi có thể rút từ 20 quân bài giữa bàn hoặc từ quân bài mà người chơi trước đó đã đánh xuống. Khi đánh bài, người chơi có thể ghép các quân bài trong tay và để ra trước mặt hoặc đánh một quân bài không cần thiết xuống giữa bàn. Mục tiêu của các người chơi là tạo ra một bộ 21 lá gồm năm phép ghép và một lá dư.
- Bước 5: Kết thúc ván chơi. Ván chơi sẽ kết thúc khi một trong hai điều kiện sau xảy ra: Một người chơi đã tạo ra được một bộ 21 lá hợp lệ và nói “Tổ tôm”. Người này sẽ thắng ván này và nhận được số tiền đã đặt cược từ các người chơi khác. Nếu có nhiều hơn một người nói “Tổ tôm” cùng lúc, người có số điểm cao nhất sẽ thắng. Số điểm được tính theo giá trị của các phép ghép và lá dư trong bộ 21 lá. Hết 20 quân bài giữa bàn mà không ai nói “Tổ tôm”. Khi đó, người có số điểm cao nhất trong tay sẽ thắng ván này và nhận được số tiền đã đặt cược từ các người chơi khác.
Các Quân bài Tổ Tôm
Quân bài tổ tôm gồm 120 lá, được chia thành ba hàng là Văn (文), Sách (索) và Vạn (萬). Mỗi hàng có 10 số từ nhất (一) đến cửu (九) và một số yêu (愛). Mỗi số có bốn lá giống nhau. Các số yêu có tên riêng là Ông lão (老), Thang Thang (倒倒) và Chi Chi (赤赤). Các số yêu có dấu son màu đỏ trên mặt chữ để phân biệt với các số khác.
Các quân bài tổ tôm có hình vẽ và chữ Hán trên mỗi lá. Hình vẽ là những nhân vật là những nhân vật mặc trang phục Nhật Bản thời Edo, có 18 quân là nam, 4 quân là nữ và 4 quân là trẻ em. Ngoài ra còn có một số quân có hình vẽ là các vật khác như cá chép, trái đào, vọng lâu, tàu thuyền. Các hình vẽ này được lấy cảm hứng từ nghệ thuật mộc bản của Nhật Bản.
Các quân bài tổ tôm có giá trị khác nhau tùy theo số và hàng. Các số yêu có giá trị cao nhất, theo thứ tự là Ông lão (10 điểm), Thang Thang (9 điểm) và Chi Chi (8 điểm). Các số cửu có giá trị cao thứ hai, theo thứ tự là Văn cửu (7 điểm), Sách cửu (6 điểm) và Vạn cửu (5 điểm). Các số khác có giá trị bằng với số đó. Ví dụ: Văn bát có giá trị là 8 điểm, Sách nhị có giá trị là 2 điểm.
Tham khảo các game dân dan Việt Nam khác:
Mẹo và thủ thuật chơi Tổ Tôm
Để chơi tổ tôm tốt hơn, bạn có thể áp dụng một số mẹo và thủ thuật sau:
- Nếu bạn là người đặt cược đầu tiên, bạn nên xem xét kỹ quân bài của mình trước khi quyết định số tiền. Nếu quân bài của bạn tốt, bạn có thể đặt cược cao để gây áp lực cho các người chơi khác. Nếu quân bài của bạn không tốt, bạn có thể đặt cược thấp để giảm rủi ro hoặc không đặt cược để bỏ qua ván này.
- Nếu bạn là người rút bài đầu tiên, bạn nên rút từ 20 quân bài giữa bàn để có cơ hội nhận được quân bài tốt hơn. Bạn cũng nên rút từ quân bài mà người chơi trước đó đã đánh xuống nếu quân bài đó có thể ghép với các quân bài trong tay của bạn.
- Nếu bạn là người rút và đánh bài sau, bạn nên theo dõi các quân bài đã được ghép và đánh xuống của các người chơi khác để biết được họ đang muốn ghép loại nào. Bạn cũng nên chú ý đến các quân bài yêu và cửu vì chúng có giá trị cao và dễ ghép. Bạn nên giữ lại các quân bài này hoặc đánh chúng khi không ai có thể rút được.
- Nếu bạn đã tạo ra được một bộ 21 lá hợp lệ, bạn nên nói “Tổ tôm” ngay lập tức để kết thúc ván chơi và chiến thắng. Bạn không nên chần chừ hoặc để lộ ý định của mình vì có thể bị các người chơi khác phát hiện và gọi cuộc họp khẩn để yêu cầu xem bài của bạn.
Kết luận
Đây là hướng dẫn cách chơi tổ tôm chuẩn chỉ văn hóa miền Bắc. Bạn đã biết được tổ tôm là gì, cách chơi, quân bài và mẹo thắng của trò chơi này. Hãy cùng bạn bè tìm mua một bộ bài tổ tôm và thử sức với trò chơi bài lá dân gian này nhé!
